Ngày 22/01/2019, Viện KSND tỉnh Hà Tĩnh (phòng 7) đã ban hành thông báo về những vi phạm trong vụ án Nguyễn Tú Anh cùng đồng phạm về tội Trộm cắp tài sản và Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có để Viện KSND các huyện, thị xã, thành phố nghiên cứu, rút kinh nghiệm nhằm thực hiện tốt hơn công tác Thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử các vụ án hình sự trong thời gian tới, cụ thể như sau:

Nội dung vụ án và quá trình tố tụng

Trong khoảng thời gian từ ngày 22/5/2018 đến ngày 26/5/2018, lợi dụng sơ hở của chủ sở hữu, Nguyễn Tú Anh và Phan Văn Đức đã thực hiện 07 vụ trộm cắp tài sản, chiếm đoạt 07 chiếc xe mô tô trên địa bàn các huyện Can Lộc, Lộc Hà, Thạch Hà, Hương Khê và thành phố Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh. Tổng giá trị tài sản mà Nguyễn Tú Anh và Phan Văn Đức chiếm đoạt theo kết luận của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự là 69.000.000 đồng, thu lợi bất chính 19.500.000 đồng, số tiền này cả hai chia nhau sử dụng (chia đôi). Trong số các xe do trộm cắp được mà có, Nguyễn Tú Anh và Phan Văn Đức đưa đến bán cho Đặng Tiến Lợi 03 chiếc lấy 10.000.000 đồng (trị giá tài sản theo kết luận định giá là 25.000.000 đồng), bị cáo Lợi thu lợi bất chính 8.200.000 đồng.

Quá trình điều tra, Cơ quan điều tra đã thu hồi và trả lại cho người bị hại 06 xe mô tô, những người được trả lại xe không yêu cầu gì thêm. Còn chiếc xe của anh Trần Đình Thanh không thu hồi được, anh Thanh yêu cầu bồi thường 15.000.000 đồng, Nguyễn Tú Anh đã bồi thường 7.500.000 đồng, Phan Văn Đức chưa bồi thường.

Cáo trạng số 15/CT-VKSCL ngày 08/8/2018 của Viện kiểm sát nhân dân huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh truy tố Nguyễn Tú Anh về tội Trộm cắp tài sản theo điểm c, g khoản 2 Điều 173 BLHS năm 2015, Phan Văn Đức về tội Trộm cắp tài sản theo điểm g khoản 2 Điều 173 BLHS năm 2015; Đặng Tiến Lợi về tội Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có theo khoản 1 Điều 323 BLHS năm 2015.

Bản án hình sự sơ thẩm số 16/2018/HSST ngày 08/10/2018 của Toà án nhân dân huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh đã xét xử:

Áp dụng điểm c, g khoản 2 Điều 173; các Điều 17, 38, 58; tiết thứ hai điểm b, điểm r, tiết thứ nhất điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51; điểm g khoản 1 Điều 52 BLHS năm 2015 xử phạt Nguyễn Tú Anh 42 tháng tù về tội Trộm cắp tài sản. Thời hạn tù tính từ ngày 31/5/2018.

Áp dụng điểm c khoản 2 Điều 173; các Điều 17, 38, 58; điểm r, tiết thứ nhất điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51; điểm g, h khoản 1 Điều 52 BLHS năm 2015 xử phạt Phan Văn Đức 36 tháng tù về tội Trộm cắp tài sản. Thời hạn tù tính từ ngày 01/6/2018.

Áp dụng khoản 1 Điều 323; tiết thứ nhất điểm s khoản 1 Điều 51; điểm g, h khoản 1 Điều 52 BLHS năm 2015 xử phạt Đặng Tiến Lợi 22 tháng tù về tội Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Thời hạn tù tính từ ngày 03/6/2018.

Bản án còn quyết định hình phạt bổ sung (bằng tiền) đối với Đặng Tiến Lợi, về trách nhiệm dân sự, xử lý vật chứng, án phí và quyền kháng cáo theo quy định pháp luật.

Ngày 06/11/2018, Viện KSND tỉnh Hà Tĩnh đã kháng nghị phúc thẩm Bản án hình sự sơ thẩm số 16/2018/HSST ngày 08/10/2018 của Tòa án nhân dân huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh về phần áp dụng điều khoản của Bộ luật hình sự theo hướng áp dụng thêm điểm b khoản 2 Điều 173 BLHS năm 2015 (có tính chất chuyên nghiệp) để xét xử bị cáo Nguyễn Tú Anh, Phan Văn Đức và tăng hình phạt đối với 02 bị cáo; áp dụng biện pháp tư pháp, truy thu từ Nguyễn Tú Anh và Phan Văn Đức mỗi bị cáo 6.500.000 đồng, từ bị cáo Đặng Tiến Lợi 8.200.000 đồng là tiền do phạm tội mà có để nộp ngân sách Nhà nước.

Vấn đề cần rút kinh nghiệm

- Về áp dụng tình tiết định khung “có tính chất chuyên nghiệp”: Trong vụ án này, Nguyễn Tú Anh và Phan Văn Đức đều đang có tiền án (trong đó, bị cáo Nguyễn Tú Anh 02 lần bị Tòa án xử phạt tù về tội Trộm cắp tài sản, phạm tội với tình tiết định khung “tái phạm nguy hiểm”). Từ ngày 22/5/2018 đến 26/5/2018, Nguyễn Tú Anh và Phan Văn Đức cấu kết với nhau liên tiếp thực hiện các vụ trộm cắp tài sản. Trước khi thực hiện hành vi phạm tội, các bị cáo đều chuẩn bị sẵn vam phá khóa, trong thời gian 05 ngày đã thực hiện 07 vụ trộm cắp  xe mô tô trên địa bàn 5 huyện, thành phố với tổng giá trị tài sản chiếm đoạt 69.000.000 đồng, thu lợi bất chính 19.500.000 đồng, số tiền này các bị cáo chia nhau sử dụng, phục vụ cho việc chi tiêu cá nhân. Lý lịch bị can Nguyễn Tú Anh, Phan Văn Đức đều xác định nghề nghiệp của hai bị can là lao động tự do. Quá trình điều tra, bị cáo Nguyễn Tú Anh, Phan Văn Đức đều khai không có nghề nghiệp ổn định, mục đích trộm cắp tài sản là để kiếm tiền sử dụng cho cá nhân hàng ngày. Tại phiên tòa sơ thẩm, Nguyễn Tú Anh khai nghề nghiệp là thợ may, Phan Văn Đức khai làm nghề cơ khí. Mặc dù các bị cáo đều không đưa ra được tài liệu chứng minh nhưng Hội đồng xét xử vẫn chấp nhận xác định Nguyễn Tú Anh có nghề nghiệp thợ may là không có căn cứ. Hành vi của Nguyễn Tú Anh và Phan Văn Đức là phạm tội “có tính chất chuyên nghiệp”. Việc Viện kiểm sát và Tòa án cấp sơ thẩm không áp dụng tình tiết định khung “có tính chất chuyên nghiệp” quy định tại điểm b khoản 2 Điều 173 Bộ luật hình sự năm 2015 để truy tố, xét xử đối với các bị cáo là không đúng quy định của pháp luật.

- Về biện pháp tư pháp: Nguyễn Tú Anh và Phan Văn Đức mỗi bị cáo thu lợi bất chính số tiền 6.500.000 đồng từ việc bán 06 chiếc xe mô tô do phạm tội mà có (số xe này quá trình điều tra, Cơ quan điều tra đã thu hồi trả lại cho người bị hại, sau khi nhận lại tài sản họ không yêu cầu gì thêm); bị cáo Đặng Tiến Lợi thu lợi bất chính số tiền 8.200.000 đồng từ việc tiêu thụ tài sản do phạm tội mà có nhưng bản án sơ thẩm không tuyên truy thu số tiền do các bị cáo phạm tội mà có là vi phạm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật hình sự.

Bản án hình sự phúc thẩm số 158/2018/HSPT ngày 25/12/2018 của Tòa án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh đã chấp nhận toàn bộ kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Hà Tĩnh, sửa bản án sơ thẩm về phần áp dụng điều khoản của Bộ luật hình sự và tăng hình phạt đối với các bị cáo Nguyễn Tú Anh, Phan Văn Đức; áp dụng điểm b khoản 1 Điều 47 BLHS, điểm b khoản 2 Điều 106 BLTTHS truy thu từ Nguyễn Tú Anh và Phan Văn Đức mỗi bị cáo số tiền 6.500.000 đồng, từ bị cáo Đặng Tiến Lợi số tiền 8.200.000 đồng để nộp ngân sách Nhà nước./.

Quỳnh Lê