Từ ngày 01/10/2018 đến 30/9/2019, Ngành kiểm sát Hà Tĩnh đã kiểm sát 5.050 việc/2.074.869.195.000 đồng. Thông qua hoạt động kiểm sát trực tiếp và hoạt động kiểm sát tổ chức thi hành án Ngành kiểm sát Hà Tĩnh phát hiện rất nhiều dạng vi phạm của Cơ quan thi hành án dân sự, Tòa án nhân dân, cụ thể như sau:

1. Một số dạng vi phạm của Cơ quan Tòa án:

-  Chưa chuyển giao quyết định miễn tiền thi hành án cho Viện kiểm sát nhân dân cấp trên trực tiếp theo quy định tại khoản 4 Điều 63 Luật thi hành án dân sự.

Điển hình: Quyết định số 02/2019/QĐ-TA ngày 23/7/2019 của Tòa án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh về việc miễn tiền án phí hình sự và tiền phạt bổ sung đối với Nguyễn Văn Tiến, địa chỉ tổ dân phố 5, phường Đậu Liệu, thị xã Hồng Lĩnh.

- Tòa án nhân dân cấp tỉnh chậm chuyển giao bản án phúc thẩm cho Cơ quan thi hành án dân sự tổ chức thi hành án theo quy định tại khoản 1 Điều 28 Luật thi hành án dân sự.

Điển hình: Bản án số 02/2018/KDTM-PT ngày 02/11/2018 của Tòa án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh giải quyết tranh chấp Hợp đồng tín dụng giữa Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển Nông thông Việt Nam với ông Võ Văn Chương và bà Lê Thị Tuyết Hạnh địa chỉ xã Sơn Tây, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh.

- Tòa án nhân dân chuyển giao bản án cho Cơ quan thi hành án tổ chức thi hành khi bản án chưa có hiệu lực

Điển hình: Bản án số 04/2019/HNGĐ-ST ngày 12/8/2019 của Tòa án nhân dân huyện Thạch Hà xét xử vụ kiện ly hôn giữa chị Lê Thị Dũng với anh Lê Đăng Thanh, ngày 23/8/2019 Tòa án nhân dân huyện Thạch Hà đóng dấu “án (QĐ) có hiệu lực pháp luật” chuyển bản án cho Chi cục thi hành án dân sự huyện Thạch Hà tổ chức thi hành.

2. Một số dạng vi phạm của Cơ quan thi hành án dân sự:

- Chậm vào sổ nhận bản án, quyết định của Tòa án theo quy định Điều 29 Luật thi hành án dân sự:

Điển hình: Bản án số 148/2018/HSPT ngày 15/11/2018 của Tòa án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh, ngày 28/11/2018 Chi cục thi hành án dân sự nhận nhưng đến ngày 10/01/2019 mới vào sổ nhận.

- Vi phạm về thủ tục thông báo nhận bản án, quyết định cho Tòa án nhân dân theo quy định Điều 29 Luật thi hành án dân sự.

Điển hình: Bản án số 85/2018/HSPT ngày 19/7/2018 của Toà án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh Chi cục thi hành án dân sự thị xã Hồng Lĩnh nhận qua đường bưu điện nhưng không thông báo cho Tòa án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh biết.

- Chậm ra quyết định thi hành án theo quy định Điều 36 Luật thi hành án dân sự.

Điển hình: Bản án số 32/2018/HS-ST ngày 22/8/2018 của Tòa án nhân dân thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh quyết định Nguyễn Phước Long phạm tội “trộm cắp tài sản”. Về vật chứng: Sau thời hạn 01 năm tính từ ngày tuyên án sơ thẩm mà không có chủ sở hữu phương tiện nào đến nhận lại tài sản theo quy định thì tịch thu, nộp ngân sách Nhà nước các tài sản: 08 xe mô tô Yamaha Sirius (vật chứng đang ở kho thi hành án), tuy nhiên từ ngày tuyên án (22/8/2018) đến ngày 11/9/2019 Chi cục thi hành án dân sự thị xã Kỳ Anh chưa ra quyết định thi hành án là chưa thực hiện đúng quy định tại khoản 2 Điều 36 Luật thi hành án dân sự.

- Chưa thông báo quyết định thi hành án cho đương sự theo quy định tại Điều 39 Luật thi hành án dân sự.

Điển hình: Quyết định thi hành án số 225/QĐ-CCTHA ngày 24/7/2019 của Chi cục thi hành án dân sự huyện Đức Thọ buộc Nguyễn Quốc Toán phải thi hành 2.200.000đ án phí hình sự và truy thu sung công; tịch thu 1/2 giá trị chiếc xe Moto. Chi cục thi hành án dân sự thành phố Hà Tĩnh chưa thông báo việc ra quyết định thi hành án cho Nguyễn Quốc Toán.

- Vi phạm về xác minh điều kiện thi hành án theo quy định Điều 44 Luật thi hành án dân sự:

+ Chậm tổ chức xác minh điều kiện thi hành án:

Điển hình: Hồ sơ chưa có điều kiện thi hành án của Quyết định thi hành án số 06/QĐ-CCTHADS ngày 06/12/2017 buộc Phan Văn Toàn phải thi hành 10.150.000 đồng tiền án phí và tiền tịch thu sung công. Ngày 19/01/2018 Chấp hành viên lập biên bản xác minh điều kiện thi hành án xác định người phải thi hành án hiện đang sinh sống tại địa phương nhưng đến ngày 18/12/2018 Chấp hành viên mới tiếp tục lập biên bản xác minh điều kiện thi hành án là xác minh chậm 05 tháng;

+ Chấp hành viên chưa trực tiếp gặp đương sự để xác minh điều kiện thi hành án mà chỉ xác minh tại Ủy ban nhân dân phường:

Điển hình: Hồ sơ kèm theo Quyết định thi hành án số 160/QĐ-CCTHA ngày 25/01/2013 của Chi cục thi hành án dân sự thành phố Hà Tĩnh buộc Lê Văn Minh phải thi hành 14.776.498 đồng. Các biên bản xác minh điều kiện thi hành án đối với Lê Văn Minh từ năm 2016 đến tháng 7/2019 Chấp hành viên chỉ xác minh tại Ủy ban nhân dân phường.

- Loại việc có điều kiện thi hành án nhưng Cơ quan thi hành án dân sự phân loại chưa có điều kiện thi hành án không đúng theo quy định điểm a khoản 1 Điều 44a Luật thi hành án dân sự.

Điển hình: Quyết định thi hành án số 38/QĐ-CCTHA ngày 07/10/2016 của Chi cục thi hành án dân sự huyện Hương Khê buộc Lê Tiến Toàn bồi thường 762.000.000 đồng cho Ngân hàng Nông Nghiệp chi nhánh huyện Hương Khê. Trong hồ sơ thi hành án dân sự xác minh Lê Tiến Toàn lao động tự do, không có việc làm, không có thu nhập. Qua xác minh Viện kiểm sát nhân dân xác định Lê Tiến Tòan là giáo viên dạy thể chất trường trung học cơ sở và trung học phổ thông dân tộc nội trú Hà Tĩnh với mức thực nhận hơn 11.000.000 đồng/ tháng. Tuy nhiên Chi cục thi hành án dân sự ra huyện Hương Khê ra quyết định chưa có điều kiện thi hành án là chưa thực hiện đúng quy định tại điểm a khoản 1 Điều  44a Luật thi hành án dân sự.

- Chậm gửi quyết định cho Ủy ban nhân dân phường để niêm yết quyết định chưa có điều kiện thi hành án.

Điển hình: Quyết định thi hành án số 71/QĐ-THA ngày 16/4/2012 buộc Nguyễn Đức Nhung phải nộp 5.200.000 đồng, sau khi Nhung nộp được 500.000 đồng, quá trình xác minh xác định đương sự không có điều kiện thi hành án, Chi cục Thi hành án dân sự đã ra quyết định chưa có điều kiện thi hành án vào ngày 14/7/2015, tuy nhiên, đến 04/10/2016, chấp hành viên mới tiến hành lập biên bản niêm yết công khai quyết định chưa có điều kiện thi hành án tại Ủy ban nhân dân phường Nam Hồng, thị xã Hồng Lĩnh.

- Chậm ra quyết định cưỡng chế và tổ chức cưỡng chế thi hành án theo quy định Điều 46 Luật thi hành án dân sự.

Điển hình: Quyết định thi hành án số 160/QĐ-CCTHADS ngày 25/01/2013 của Chi cục thi hành án dân sự thành phố Hà Tĩnh buộc Lê Minh Quát phải thi hành 14.776.498 đồng. Qua xác minh xác định Lê Minh Quát có tài sản nhà và đất, đương sự không tự nguyện thi hành nhưng Cơ quan thi hành án dân sự chưa ra quyết định và tiến hành cưỡng chế kê biên.

- Vi phạm hoạt động tổ chức thu nộp; chi trả tiền thi hành án:

+ Hồ sơ thiếu tài liệu chứng minh người nhận tiền thi hành án quy định tại Điều 17 Thông tư 01/2016/TT-BTP ngày 01/02/2016 của Bộ Tư pháp.

Điển hình: Hồ sơ kèm theo Quyết định thi hành án số 45/QĐ-CCTHADS ngày 23/10/2017 Chi cục thi hành án chi trả cho cho Công ty cổ phần cơ khí và xây dựng công trình 465 số tiền 40.000.000 đồng do ông Nguyễn Trọng Điệp nhận. Hồ sơ thi hành án không có tài liệu như như Giấy chứng minh nhân dân… chứng minh ông Điệp là người của Công ty cổ phần cơ khí và xây dựng công trình 465.

+ Chậm nộp tiền vào Ngân sách Nhà nước và chi trả tiền cho công dân theo quy định khoản 5 Điều 47 Luật thi hành án dân sự.

Điển hình: Quyết định thi hành án số 463/QĐ-CCTHA ngày 05/8/2016 của Chi cục thi hành án buộc Võ Tá Linh, địa chỉ xóm Nam Quang, xã Thạch Trung phải thi hành 5.200.000 đồng án phí. Ngày 28/8/2018 Võ Tá Linh nộp 1.000.000 đồng tiền án phí, nhưng đến ngày 28/01/2019 Chi cục thi hành án mới nộp Ngân sách Nhà nước là chậm 04 tháng 18 ngày.

+ Chậm gửi vào tài khoản tiết kiệm không kỳ hạn đối với số tiền mà đương sự không đến nhận theo quy định tại khoản 2 Điều 126 Luật Thi hành án dân sự.

Điển hình: Quyết định thi hành án số 184/QĐ-CCTHADS ngày 24/01/2019 trả lại ông Đặng Kim Thư (tổ 4, phường Đại Nài) số tiền 15.600.000 đồng. Ngày 25/01/2019, Chấp hành viên thông báo cho người được thi hành án nhưng người được thi hành án từ chối nhận lại tiền. Đến ngày 11/4/2019, Chấp hành viên mới tiến hành gửi số tiền trên vào tài khoản tiết kiệm không kỳ hạn tại Ngân hàng là chậm 02 tháng 01 ngày.

+ Không nộp tiền tạm ứng án phí thu được vào tài khoản tạm thu Ngân sách Nhà nước theo quy định Điều 19 Nghị quyết 326/2016/UVTVQH14 ngày 30/12/2016.

Điển hình:  Từ tháng 10/2018 đến tháng tháng 8/2019, Chi cục thi hành án đã tạm thu tiền tạm ứng 96.653.000 đồng, đã nộp vào Tài khoản tạm thu Ngân sách Nhà nước 82.203.000 đồng, còn 14.450.000 đồng Chi cục thi hành án huyện Can Lộc không nộp vào tài khoản tạm thu mà để lại quỹ cơ quan thi hành án.

- Vi phạm về tiếp nhận, xử lý, bảo quản vật chứng:

* Vi phạm về việc bảo quản vật chứng vụ án quy định Nghị định 70/2013/NĐ-CP ngày 02/7/2013 của Chính phủ Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế quản lý kho vật chứng ban hành kèm theo Nghị định số 18/2002/NĐ-CP ngày 18/02/2002 của Chính phủ.

Điển hình: Ngày 14/8/2018 Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thị xã Hồng Lĩnh chuyển vật chứng vụ án Đinh Văn Phố về tội "Mua bán trái phép chất ma tuý" cho Chi cục thi hành án dân sự thị xã Hồng Lĩnh có 320.000đồng tiền Ngân hàng nhà nước Việt nam đang phát hành đã niêm phong và ngày 23/10/2018 Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thị xã Hồng Lĩnh chuyển vật chứng vụ án Nguyễn Xuân Hoàng cùng đồng bọn về tội "Đánh bạc" cho Chi cục thi hành án dân sự thị xã Hồng Lĩnh có 4.960.000đồng tiền Ngân hàng nhà nước Việt nam đang phát hành đã niêm phong.

Số vật chứng nêu trên, Chi cục thi hành án dân sự thị xã Hồng Lĩnh bảo quản tại kho vật chứng của đơn vị mà không gửi tại kho bạc nhà nước Thị xã Hồng Lĩnh.

* Vi phạm về tiêu hủy vật chứng quy định điều 125 Luật thi hành án dân sự.

+ Tiêu huy vật chứng khi Quyết định thành lập Hội đồng tiêu hủy đã hết.

Điển hình: Ngày 04/6/2019, Chi cục thi hành án dân sự thành phố Hà Tĩnh ra Quyết định thành lập Hội đồng tiêu hủy vật chứng, tài sản số 05/QĐ-CCTHADS nhưng đến ngày 21/6/2019 Chi cục thi hành án dân sự mới tiến hành tiêu hủy.

+ Thành lập Hội đồng tiêu hủy vật chứng không đủ thành phần:

Điển hình: Quyết định thành lập Hội đồng tiêu hủy vật chứng số 09/QĐ-CCTHA ngày 26/02/2018 thành phần Chủ tịch Hội đồng tiêu hủy vật chứng là Nguyễn Đức Hiển, không có thành viên.

+ Biên bản tiêu hủy vật chứng có nhiều thành phần hơn Quyết định thành lập Hội đồng tiêu hủy, không có chữ ký của cán bộ Phòng Tài chính.

Điển hình: Biên bản tiêu hủy vật chứng ngày 27/6/2019 của Chi cục thi hành án dân sự thị xã Kỳ Anh với thành phần tiêu hủy có 01 Chủ tịch Hội đồng, 01 chuyên viên Phòng Tài chính; 01 thư ký; 01 người chứng kiến, 01 thủ kho và 01 kiểm sát viên nhưng khi ký biên bản không có chữ ký của Chuyên viên Phòng Tài Chính, thủ kho, thư ký.

* Trích xuất vật chứng phụ vụ công tác xét xử nhưng hồ sơ không có tài liệu thể hiện việc trích xuất vật chứng theo quy định khoản 3 Điều 12 Thông tư 01/2016/TT-BTP ngày 01/12/2016 của Bộ Tư Pháp.

Điển hỉnh: Chi cục thi hành án dân sự huyện Can Lộc xuất kho vật chứng 01 thùng cát tông có chứa pháo trong vụ Nguyễn Sỹ Tài và đồng bọn phạm tội “Buôn bán hàng cấm”.

* Không thông báo cho Phòng Tài chính huyện trước khi giao vật chứng, tài sản sung công Nhà nước theo quy định Điều 124 Luật thi hành án dân sự.

Điển hình: Hồ sơ của Quyết định thi hành án số 193/QĐ-CCTHADS ngày 17/7/2019 của Chi cục thi hành án dân sự huyện Can Lộc tịch thu sung công quỹ Nhà nước 01 điện thoại di động Iphon 6s màu hồng; 01 điện thoại Nokia 150 màu đen đối với Trần Thị Hà.

- Vi phạm về xây dựng hồ sơ thi hành án quy định Điều 30 Thông tư 01/2016/TT-BTP ngày 01/02/2016 Bộ Tư Pháp.

+ Hồ sơ thi hành án không lưu đầy đủ các văn bản, tài liệu

Điển hình: Hồ sơ của Quyết định thi hành án số 397/QĐ-CCTHADS ngày 26/6/2018 đối với Tăng Văn Đức (xóm Bình, xã Thạch Hưng) phải thi hành 200.000 đồng án phí; tịch thu sung công 2.000.000 đồng; truy thu sung công 1.250.000 đồng; tịch thu tiêu hủy 37,9386g Methamphetamine; 02 ví da; 01 bộ dung cụ sử dụng ma túy; 01 hộp nhựa; 01 túi nilon bên trong đựng 84 túi nilon nhỏ màu trắng. Hồ sơ không lưu Quyết định thành lập hội đồng tiêu hủy vật chứng và biên bản tiêu hủy vật chứng; biên bản mở niêm phong vật chứng.

+ Các tài liệu trong hồ sơ chưa được sắp xếp theo thứ tự; chưa ghi danh mục tài liệu và đóng dấu bút lục .Điển hình là hồ sơ của Quyết định thi hành án số 477/QĐ-CCTHA ngày 12/8/2013, Chi cục thi hành án dân sự thành phố Hà Tĩnh buộc Nguyễn Duy Trinh nộp 1.000.000 đồng án phí và truy thu sung công. Các hoạt động tổ chức thi hành án từ tháng 3/2014 đến nay Chấp hành viên chưa đóng dấu bút lục và ghi mục lục tài liệu;

- Thời hạn giải quyết tố cáo kéo dài theo quy định tại khoản 2 Điều 157 Luật thi hành án dân sự. Điển hình: Ngày 12/11/2018 Cục thi hành án dân sự đã ra quyết định số 1126/QĐ-CTHADS về việc thụ lý giải quyết tố cáo và thành lập Tổ xác minh tố cáo; ngày 09/01/2019 Cục thi hành án ra quyết định về việc gia hạn giải quyết tố cáo với thời hạn gia hạn giải quyết 30 ngày kể từ ngày 10/01/2019 nhưng đến ngày 23/5/2019 Cục thi hành án dân sự mới ban hành Kết luận nội dung tố cáo. Như vậy, thời hạn Cục thi hành án dân sự giải quyết đơn tố cáo của ông Nguyễn Văn Sơn đối với Chi cục thi hành án dân sự huyện Hương Khê là 06 tháng 12 ngày. Theo quy định khoản 2 điều 157 Luật thi hành án dân sự được sửa đổi bổ sung năm 2014 thời hạn “giải quyết tố cáo là 60 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết tố cáo có thể dài hơn, nhưng không quá 90 ngày” . Việc Cục thi hành án dân sự kéo dài quá thời hạn giải quyết (03 tháng 12 ngày) là chưa thực hiện đúng quy định tại khoản 2 Điều 157 Luật thi hành án dân sự sửa đổi bổ sung năm 2014.

Các vi phạm pháp luật nêu trên Ngành kiểm sát Hà Tĩnh đã ban hành 04 văn bản kháng nghị hủy quyết định, 18 văn bản kiến nghị, 56 văn bản yêu cầu đối với Cơ quan thi hành án dân sự hoàn thiện hồ sơ, khắc phục, chấn chỉnh vi phạm; 05 văn bản kiến nghị và 14 văn bản yêu cầu Tòa án chuyển giao bản án, quyết định và rút kinh nghiệm. Các văn bản kháng nghị, kiến nghị, yêu cầu được Tòa án nhân dân, Cơ quan thi hành án dân sự có văn bản tiếp thu, khắc phục đồng thời các văn bản kháng nghị, kiến nghị, yêu cầu của Ngành kiểm sát Hà Tĩnh được Tòa án nhân dân tối cao, Tổng Cục thi hành án dân sự quan tâm, chỉ đạo Ngành Tòa án, Cơ quan thi hành án dân sự thực hiện nghiêm túc bản kháng nghị, kiến nghị, yêu cầu của ngành Kiểm sát./.

Gia Đình Anh