Thông qua  công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án  dân sự theo thủ tục phúc thẩm, Phòng nghiệp vụ ( Phòng 9) Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, phát hiện trong quá trình giải quyết vụ án dân sự “ Yêu cầu hủy bỏ hợp đồng mua bán và giải quyết hậu quả của việc hủy bỏ hợp đồng ” giữa ông Nguyễn Tiến H và bà Nguyễn Thị Hồng Q với ông Trần Đình X và bà Nguyễn Thị T của Tòa án cấp sơ thẩm còn có vi phạm trong việc xác định phạm vi khởi kiện của nguyên đơn, dẫn đến việc ra Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự không đúng quy định của pháp luật. Phòng  nghiệp vụ ( Phòng 9)  đã ban hành Thông báo, yêu cầu Viện kiểm sát cấp huyện rút kinh nghiệm. Nội dung cụ thể như sau :

Về nội dung vụ án và kết quả giải quyết của Tòa án: Theo trình bày của nguyên đơn, ngày 16/6/2003, giữa nguyên đơn và bị đơn thỏa thuận mua bán đất (chuyền quyền sử dụng đất) và nhà ở trên đất; hai bên có viết giấy “Thuận mãi” chuyển nhượng tổng số tiền là 19.000.000 đồng.  Nguyên đơn có 1 thửa đất, diện tích khoảng 300m ² không chuyển nhượng nhưng bị đơn đã tự ý chiếm đoạt.  Nguyên đơn yêu cầu Tòa án hủy hợp đồng mua bán nhà đất và giải quyết hậu quả của việc hủy bỏ hợp đồng; buộc bị đơn trả lại toàn bộ diện tích đất nói trên.

Quyết định số 16/2021/QĐST-DS ngày 20/9/2021 của Tòa án cấp sơ thẩm, căn cứ điểm e, khoản 1 điều 217, Điều 429 BLDS ra Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự, với lý do thời hiệu khởi kiện đã hết.

Ngày 09/11/2021, Tòa án cấp phúc thẩm  đã hủy Quyết định đình chỉ vụ án nêu trên do có vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng và nội dung giải quyết vụ án.

Phòng nghiệp vụ (Phòng 9) đã ban hành thông báo rút kinh nghiệm với các nội dung :

Theo đơn khởi kiện, nguyên đơn yêu cầu Tòa án giải quyết : hủy hợp đồng chuyển nhượng nhà, vườn và giải quyết hậu quả của việc hủy bỏ hợp đồng; trả lại 300m ² đất mà nguyên đơn không chuyển nhượng cho bị đơn  theo giấy “Thuận mãi” mà 2 bên đã ký kết.

Tại phiên tòa ngày 20/9/2021, Tòa án cấp sơ thẩm chưa xem xét yêu cầu đòi lại tài sản  (đối với thửa đất không chuyển nhượng theo giấy “Thuận mãi”).  Nội dung yêu cầu này, theo quy định tại khoản 3 điều 155 Bộ Luật Dân sự thì không áp dụng thời hiệu. Vì vậy việc Tòa án cấp sơ thẩm áp dụng điểm e, khoản 1 Điều 217 Bộ luật TTDS đình chỉ giải quyết toàn bộ vụ án là không chính xác, bỏ sót và không giải quyết hết yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của đương sự.

Phòng nghiệp vụ ( Phòng 9)  lưu ý các đơn vị VKS cấp huyện, trong quá trình kiểm sát giải quyết án dân sự liên quan đến tranh chấp đất đai, cần chú ý đến phạm vi khởi kiện của nguyên đơn; yêu cầu phản tố của bị đơn, để hạn chế đến mức thấp nhất việc Tòa án không xem xét đầy đủ, toàn diện phạm vi, yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, dẫn đến vi phạm các quy định của Bộ luật tố tụng dân sự nên phải hủy án. /.

Phòng 9