Qua nghiên cứu hồ sơ vụ án dân sự “ Tranh chấp hợp đồng tín dụng và hợp đồng thế chấp tài sản” giữa nguyên đơn Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam với bị đơn bà Trần Thị Thùy-SN 1949, địa chỉ: Thôn Phú Mậu, thị trấn Lộc Hà, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh, Viện KSND tỉnh thấy trong quá trình giải quyết vụ án dân sự, Tòa án cấp sơ thẩm lập hồ sơ không đúng quy định pháp luật và ra quyết định công nhận sự thỏa thuận giữa các đương sự trái pháp luật, nhưng Viện kiểm sát cấp huyện chậm phát hiện trong quá trình kiểm sát để báo cáo đề nghị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm,cụ thể như sau:

1. Nội dung vụ án và kết quả giải quyết của Tòa án huyện Lộc Hà:

* Theo đơn khởi kiện ngày 26/9/2019 của Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam do Chi nhánh Lộc Hà gửi đến Tòa án nhân dân huyện Lộc Hà với nội dung:

Ngày 26/4/2017, Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam, Chi nhánh Lộc Hà (Bên A) với bà Trần Thị Thùy (Bên B) ký Hợp đồng tín dụng số 08042017/HĐTD với nội dung: Bên A cho bên B vay số tiền 900.000.000 đ; mục đích vay: Kinh doanh vật liệu xây dựng và bao thầu các công trình nhỏ; thời hạn trả nợ ngày 26/4/2018, đã được gia hạn nợ đến ngày 26/4/2019 với lãi suất 9%/năm. Đến ngày 26/4/2019 số tiền gốc còn nợ là 499.849.150 đ; số tiền lãi tồn đọng là 35.926.658đ.

Tài sản thế chấp gồm quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất theo các hợp đồng thế chấp:

- Hợp đồng thế chấp số 07042017/HĐTC ngày 24/4/2017 được ký giữa Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam, Chi nhánh Lộc Hà với bà Trần Thị Thùy và các đồng sở hữu ông Nguyễn Tiến Dũng, bà Hoàng Thị Thu Giang. Trên Giấy CNQSD đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất số BI 631918 mang tên ông Nguyễn Tiến Dũng và bà Hoàng Thị Thu Giang do UBND huyện Lộc Hà cấp ngày 06/8/2012, tại thửa số 273, Tờ Bản đồ số 5, ở thôn Phú Mậu, thị trấn Lộc Hà, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh với diện tích 360 m ² (200 m ² đất ở và 160 m ² đất vườn), giá trị tại thời điểm thế chấp là 420.000.000 đ.

- Hợp đồng thế chấp số 08042017/HĐTC ngày 24/4/2017 được ký giữa Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam, Chi nhánh Lộc Hà với bà Trần Thị Thùy và các đồng sở hữu ông Nguyễn Tiến Dũng, bà Hoàng Thị Thu Giang. Trên Giấy CNQSD đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất số BV 777292 mang tên ông Nguyễn Tiến Dũng và bà Hoàng Thị Thu Giang do UBND huyện Lộc Hà cấp ngày 15/10/2014, tại thửa số 150, Tờ Bản đồ số 26, ở thôn Phú Mậu, thị trấn Lộc Hà, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh. Diện tích đất ở 150,8 m ² và tài sản gắn liền với đất, giá trị tại thời điểm thế chấp là 301.600.000 đ.

Yêu cầu Tòa án buộc bà Trần Thị Thùy phải thanh toán số tiền 535.775.808 đồng (trong đó, nợ gốc là 499.849.150 đ; số tiền lãi tồn đọng đến ngày 23/9/2019 là 35.926.658 đ). Nếu bà Trần Thị Thùy không thực hiện nghĩa vụ trả nợ đề nghị Tòa án quyết định xử lý tài sản thế chấp.

* Ngày 08/7/2020, TAND huyện Lộc Hà lập Biên bản hòa giải thành với nội dung: Đến ngày 08/7/2020 bà Trần Thị Thùy còn nợ Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam số tiền 589.946.959 đ (gốc 499.849.150 đ; số tiền lãi trong hạn 62.606.106 đ, lãi quá hạn 27.941.703 đ). Nếu bà Trần Thị Thùy không thực hiện nghĩa vụ trả nợ, thì Ngân hàng có quyền yêu cầu xử lý tài sản thế chấp là hai thửa đất số 273 và 150 để thu hồi nợ. Biên bản có chữ ký của các đương sự ông Trần Quốc Khánh-P. Giám đốc NH, bà Trần Thị Thùy, ông Nguyễn Tiến Dũng, bà Hoàng Thị Thu Giang và Thẩm phán Trương Quang Nghị.

Ngày 16/7/2020, TAND huyện Lộc Hà ra Quyết định số 03/QĐST-DS công nhận sự thỏa thuận của các đương sự.

* Ngày 02/3/2021, Chi cục Thi hành án dân sự huyện Lộc Hà có Công văn số 29/CVPH-CCTHADS gửi TAND huyện Lộc Hà với nội dung: Chi cục Thi hành án dân sự huyện Lộc Hà đang tổ chức THADS Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự ngày 16/7/2020. Đến nay đã kê biên tài sản thế chấp và bán đấu giá thành quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất tại thửa số 273, Tờ Bản đồ số 5, ở thôn Phú Mậu, thị trấn Lộc Hà, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh với diện tích 360 m ² . Người mua đã nộp đầy đủ tiền vào tài khoảnTHADS tại Kho bạc Nhà nước huyện Lộc Hà. Chi cục Thi hành án dân sự huyện Lộc Hà phát hiện trong hợp đồng thế chấp có một người đồng sở hữu tài sản là anh Nguyễn Tiến Dũng không tham gia ký kết, nên chưa giao tài sản cho người trúng đấu giá.

* Ngày 02/3/2021, TAND huyện Lộc Hà có Công văn số 04/CV-TA gửi Chi cục Thi hành án dân sự huyện Lộc Hà với nội dung: Sau khi nhận được công văn số 29/CVPH-CCTHADS, TAND huyện Lộc Hà đã kiểm tra thấy nội dung phản ánh trong Công văn số 29/CVPH-CCTHADS là đúng thực tế. Lý do là trong quá trình giải quyết vụ án TAND huyện Lộc Hà đã không triệu tập hết người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong hộ gia đình được cấp Giấy CNQSD đất là tài sản thế chấp để bảo đảm trả nợ. Khi Chi cục Thi hành án dân sự huyện Lộc Hà tiến hành kê biên tài sản thế chấp thì mới phát hiện ra, nên không thể tiến hành cưỡng chế giao tài sản cho người trúng đấu giá. TAND huyện Lộc Hà đề nghị Chi Cục THADS Lộc Hà tạm dừng tổ chức THA Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự số 03/QĐST-DS ngày 16/7/2020 của TAND huyện Lộc Hà.

* Ngày 03/3/2021, Chi cục Thi hành án dân sự huyện Lộc Hà có Thông báo số 32/CVPH-CCTHA về việc tạm dừng thi hành án dân sự Quyết định số 03/QĐST-DS ngày 16/7/2020 của TAND huyện Lộc Hà.

* Ngày 26/3/2021, Viện KSND huyện Lộc Hà đã tiến hành làm việc với bà Trần Thị Thùy (mẹ đẻ anh Nguyễn Tiến Dũng) và chị Nguyễn Thị Hiền (em gái anh Nguyễn Tiến Dũng) được biết: Anh Nguyễn Tiến Dũng và chị Hoàng Thị Thu Giang đều có hộ khẩu thường trú tại thôn Phú Mậu, thị trấn Lộc Hà, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh. Hiện tại chị Giang đang công tác và sinh sống tại xã Cương Gián, huyện Nghi Xuân; còn anh Nguyễn Tiến Dũng đang làm việc tại Lào, kể từ đầu năm 2019 đến nay không về nhà. Quá trình TAND huyện Lộc Hà thụ lý vụ án “Tranh chấp hợp đồng tín dụng và hợp đồng thế chấp tài sản” giữa nguyên đơn Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam với bị đơn bà Trần Thị Thùy, bà không nhận được bất cứ một tài liệu hay giấy gọi làm việc nào. Bà Trần Thị Thùy và anh Nguyễn Tiến Dũng không ký vào bất cứ một tài liệu hay giấy tờ nào của Tòa án. Tại thời điểm đó anh Nguyễn Tiến Dũng đang làm việc tại nước Lào cho đến nay.

Sau khi Viện KSND tỉnh làm việc, Tòa án tỉnh đã thống nhất các nội dung vi phạm của Tòa án huyện Lộc Hà trong việc ban hành Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự số 03/QĐST-DS ngày 16/7/2020; đồng thời báo cáo Tòa án cấp cao tại Hà Nội kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm theo hướng hủy quyết định nêu trên.

2. Những vấn đề cần rút kinh nghiệm:

- Sau khi nhận được thông báo thụ lý vụ án, Kiểm sát viên cần phối hợp chặt chẽ với Thẩm phán được phân công giải quyết vụ án để nắm được hồ sơ tài liệu mà nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan cung cấp. Trên cơ sở đó thực hiện đầy đủ, kiểm sát chặt chẽ thông báo thụ lý theo quy định tại khoản 2 Điều 58 BLTTDS.

- Sau khi nhận được quyết định công nhận sự thoản thuận của các đương sự, Kiểm sát viên cần nắm chắc biên bản công nhận sự thỏa thuận của các đương sự đảm bảo đúng quy định pháp luật hay không. Trường hợp trong vụ án tài sản của các đồng sở hữu, Thẩm phán đã tiến hành lấy lời khai, xác minh đầy đủ đối với những  người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan hay chưa. Qua đó, để phát hiện vi phạm của Tòa án trong việc ban hành quyết định công nhận sự thoản thuận của các đương sự.

Từ tồn tại và thiếu sót trong việc giải quyết vụ án dân sự “Tranh chấp hợp đồng tín dụng” trên của Tòa án, Viện KSND tỉnh (Phòng 9) thông báo để Viện KSND các huyện, thị xã, thành phố rút kinh nghiệm chung nhằm nâng cao chất lượng công tác kiểm sát quyết định công nhận thỏa thuận giữa các đương sự của Tòa án cùng cấp./.

Phòng 9 - VKSND tỉnh