Ngày 09/7/2021, Viện trưởng Viện KSND tối cao đã ban hành công văn số 2792/VKSTC-V8 về việc triển khai thi hành Quyết định số 1161/2021/QĐ-CTN ngày 30/6/2021 của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về đặc xá năm 2021, Hướng dẫn số 63/HD-HĐTVĐX của Hội đồng tư vấn đặc xá. Theo quy định của pháp luật và trên cơ sở phân công của VKSND tối cao, Viện KSND tỉnh Hà Tĩnh có trách nhiệm kiểm sát việc lập hồ sơ đề nghị đặc xá, việc thực hiện Quyết định đặc xá tại Trại giam Xuân Hà - Bộ công an, Trại tạm giam công an tỉnh Hà Tĩnh.
Để chuẩn bị cho công tác kiểm sát việc lập hồ sơ, đề nghị đặc xá trong dịp Quốc khánh nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/2021), Phòng kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án, Viện KSND tỉnh Hà Tĩnh đã tổ chức quán triệt đầy đủ, kịp thời các văn bản, như: Luật đặc xá, Quyết định của Chủ tịch nước, Hướng dẫn của Hội đồng tư vấn về đặc xá, Công văn số 2792/VKSTC-V8 của Viện KSND tối cao… đến toàn thể cán bộ, Kiểm sát viên trong đơn vị, đảm bảo việc nhận thức đầy đủ, đúng đắn về chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng, Nhà nước; nắm vững các quy định về đối tượng, điều kiện đặc xá, trình tự, thủ tục, hồ sơ đề nghị đặc xá, trong đó chú trọng nghiên cứu kỹ quy định về điều kiện được đề nghị đặc xá cũng như các trường hợp không được đề nghị đặc xá.
Theo Quyết định của Chủ tịch nước, ngoài những điều kiện riêng theo từng loại đối tượng thì những người được xét đặc xá phải có đủ các điều kiện, như: Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt; Đã chấp hành án phạt tù ít nhất là một phần hai thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn, đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 15 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn; Đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, đã nộp án phí; Đã thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác đối với người bị kết án phạt tù về các tội phạm tham nhũng; Đã thi hành xong hoặc thi hành được một phần nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác nhưng do lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn thuộc trường hợp chưa có điều kiện thi hành tiếp phần còn lại theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự đối với người bị kết án phạt tù về tội phạm không phải là tội phạm tham nhũng; Khi được đặc xá không làm ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự; Không thuộc một trong các trường hợp không được đề nghị đặc xá…
Bên cạnh đó, Quyết định của Chủ tịch nước cũng quy định không xét đề nghị đặc xá cho người thuộc một trong các trường hợp, như: Bị kết án phạt tù về tội khủng bộ; một số tội quy định tại Chương các tội phạm an ninh quốc gia, một trong các tội tại Chương các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh của Bộ luật Hình sự; Bản án, phần bản án hoặc quyết định của Tòa án đối với người đó đang bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm theo hướng tăng nặng trách nhiệm hình sự; Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội khác; Trước đó đã được đặc xá; Có từ 02 tiền án trở lên; Có căn cứ khẳng định đã sử dụng trái phép các chất ma tuý; Bị kết án phạt tù do phạm từ ba tội trở lên hoặc phạm từ hai tội do cố ý trở lên, kể cả trường hợp tổng hợp hình phạt; Có một tiền án mà lại bị kết án phạt tù về tội do cố ý và một số điều kiện khác.
Kiểm sát chặt chẽ việc lập hồ sơ, đề nghị đặc xá nhằm vừa đảm bảo cho công tác đặc xá được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật và yêu cầu phòng chống tội phạm, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội, vừa thể hiện được sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước, khuyến khích cho những người phạm tội bị kết án phạt tù tích cực học tập, lao động, cải tạo để sớm có cơ hội làm lại cuộc đời, trở thành những công dân có ích cho xã hội.
Cẩm Thơ - Phòng 8 VKSND tỉnh