Thông qua kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính về “Khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai” trên địa bàn huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Hà Tĩnh thấy trong công tác quản lý đất đai của các cấp chính quyền tại huyện Nghi Xuân qua các thời kỳ còn để xảy ra một số vi phạm, cụ thể:

- Vụ án hành chính “Khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai” giữa người khởi kiện ông Trương Văn Hinh, bà Hoàng Thị Phương với người bị kiện Chủ tịch UBND huyện Nghi Xuân, UBND huyện Nghi Xuân: Hồ sơ cấp đổi Giấy CNQSD đất cho ông Trương Văn Hinh và bà Hoàng Thị Phương do UBND xã Cương Gián lập trình Văn phòng đăng ký QSD đất huyện (nay là Văn phòng đăng ký QSD đất chi nhánh huyện Nghi Xuân) và phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Nghi Xuân thẩm định thiếu các tài liệu: Đơn đăng ký biến động; Biên bản họp xét của Hội đồng tư vấn đất đai xã Cương Gián; công khai kết quả xét duyệt để lấy ý kiến khu dân cư; Tờ trình của UBND xã Cương Gián đề nghị cấp Giấy CNQSD đất; Thông tin về nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất; Đơn đề nghị cấp lại, cấp đổi Giấy CNQSD đất không có chữ ký của người sử dụng đất bà Hoàng Thị Phương theo quy định tại điểm b, khoản 2, mục 2, phần II Hướng dẫn số 199/STNMT-ĐKTK ngày 17/02/2012 của Sở Tài nguyên và Môi trường. Quá trình sử dụng đất có biến động nhưng khi lập hồ sơ trình UBND huyện Nghi Xuân cấp đổi Giấy CNQSD đất cho ông Trương Văn Hinh, UBND xã Cương Gián không làm rõ diện tích tăng thêm, mục đích sử dụng vào, thời điểm tăng thêm dẫn đến cấp không đúng diện tích đất, không đúng nguồn gốc sử dụng đất. Do có những vi phạm nêu trên, ngày 30/6/2022, UBND huyện Nghi Xuân đã ban hành Quyết định số 2116/QĐ-UBND về việc thu hồi Giấy CNQSD đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất của ông Trương Văn Hinh, bà Hoàng Thị Phương theo quy định tại điểm d khoản 2 Điều 106 Luật đất đai năm 2013 (sửa đổi năm 2018). Sau khi UBND huyện Nghi Xuân ban hành Quyết định số 2116/QĐ-UBND ngày 30/6/2022, ông Trương Văn Hinh đã khiếu nại và khởi kiện vụ án hành chính đối với UBND huyện Nghi Xuân. Vụ án đã được Tòa án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh xét xử sơ thẩm vào ngày 12/6/2024.

- Vụ án hành chính “Khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai” giữa người khởi kiện ông Phan Trọng Đề và Bà Hoàng Thị Lân với người bị kiện UBND huyện Nghi Xuân: Năm 1991, mặc dù gia đình bà Trần Thị Liệu đã không còn sinh sống trên thửa đất liên quan đến nội dung khởi kiện, tuy nhiên, thửa đất vẫn đứng tên gia đình bà Liệu trên Bản đồ 299, nhưng Hợp tác xã Thống Nhất lại cấp giấy chứng nhận đất phở hoang ngày 13/9/1991 với diện tích 324m ² cho ông Phan Trọng Đề là không đúng thẩm quyền theo quy định tại khoản 4 Điều 13 Luật đất đai năm 1987. Ngày 12/11/2018, bà Trần Thị Liệu có đơn khiếu nại đòi lại thửa đất số 184, Tờ bản đồ số 01, bản đồ 299 năm 1985 xã Xuân Hội. UBND huyện Nghi Xuân xác định việc bà Liệu đòi lại thửa đất cũ và đề nghị cấp giấy CNQSD đất là không có cơ sở, không đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận theo quy định tại Điều 101 Luật Đất đai 2013 và Điều 20 Nghị định số 43/2014 ngày 15/5/2014 của Chính phủ. Đồng thời, xác định thửa đất đã được giao cho ông Phan Trọng Đề theo quy định của Nhà nước về pháp luật đất đai là không đúng quy định tại khoản 5 Điều 26 Luật Đất đai năm 2013.

Ông Phan Trọng Đề sử dụng thửa đất vào mục đích sản xuất nông nghiệp từ năm 1991 cho đến nay nhưng chưa có quyết định giao đất; từ đó đến nay gia đình ông cũng không thực hiện nộp thuế, thực hiện các nghĩa vụ cho ngân sách nhà nước đối với thửa đất. Ngày 07/7/2023, UBND huyện Nghi Xuân ban hành Quyết định số 2434/QĐ-UBND về việc thu hồi đất do người sử dụng đất trả lại đất theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 65 Luật Đất đai năm 2013. Việc UBND xã Xuân Hội, UBND huyện Nghi Xuân theo dõi, quản lý hồ sơ đất đai thiếu chặt chẽ như trên đã làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, dẫn đến tình trạng khiếu kiện kéo dài. Vụ án đã được Tòa án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh xét xử sơ thẩm vào ngày 08/9/2024.

Để đảm bảo phòng ngừa vi phạm pháp luật trong công tác quản lý Nhà nước về đất đai, hạn chế nguyên nhân phát sinh các tranh chấp, khiếu kiện của người dân, ngày 29/10/2024, Phòng 9 đã tham mưu Lãnh đạo Viện ban hành kiến nghị đối với Chủ tịch UBND huyện Nghi Xuân trong phạm vi trách nhiệm, quyền hạn của mình tăng cường công tác kiểm tra, chấn chỉnh các đơn vị có liên quan thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về quản lý Nhà nước trong lĩnh vực đất đai. Đồng thời trả lời bằng văn bản cho Viện KSND tỉnh Hà Tĩnh theo quy định pháp luật./.

Phòng 9