Qua công tác kiểm sát Quyết định công nhận thỏa thuận của các đương sự số 15/2018/QĐST- HNGĐ ngày 12/10/2018 của TAND huyện Vũ Quang về giải quyết vụ án “Yêu cầu chia tài sản chung của vợ chồng sau khi li hôn” giữa nguyên đơn Trương Thị Linh với bị dơn Dương Hữu Thường và nghiên cứu các tài liệu liên quan, Viện kiểm sát nhân dân huyện Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh phát hiện vi phạm của phát hiện Tòa án nhân dân cùng cấp. Cụ thể:

Số tài sản chung của các đương sự đều nằm trên phần đất mượn của bà Trần Thị Hương- là mẹ đẻ của nguyên đơn. Quá trình giải quyết vụ án, ngày 02/8/2018, TAND huyện Vũ Quang có tiến hành lấy lời khai bà Trần Thị Hương với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan và bà Hương có đề nghị buộc anh Thường, chị Linh phải chuyển toàn bộ công trình và trả lại đất để bà sản xuất. Tại biên bản xem xét, thẩm định tại chỗ, biên bản định giá tài sản cùng ngày 28/8/2018; biên bản về kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và biên bản hòa giải cùng ngày 11/9/2018, bà Trần Thị Hương đều tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Tuy nhiên, tại biên bản hòa giải ngày 20/9/2018 và biên bản hòa giải thành ngày 04/10/2018, hai bên đương sự thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết vụ án thì TAND huyện Vũ Quang đều không mời bà Trần Thị Hương tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Việc TAND huyện Vũ Quang không đưa bà Trần Thị Hương tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong 02 phiên họp hòa giải là chưa đúng với quy định tại khoản 4 Điều 68 BLTTDS năm 2015.

Khoản 4 Điều 68 BLTTDS năm 2015 quy định: “ Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án dân sự là người tuy không khởi kiện, không bị kiện nhưng việc giải quyết vụ án dân sự có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của họ nên họ được tự mình đề nghị hoặc các đương sự khác đề nghị và được Tòa án châp nhận đưa họ vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Trường hợp việc giải quyết vụ án dân sự có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của một người nào đó mà không có ai đề nghị đưa họ vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan thì Tòa án phải đưa họ vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan ”.

Mặt khác, nội dung thỏa thuận giữa các đương sự là: “ Giao toàn bộ tài sản chung của các đương sự cho bà Trương Thị Linh có quyền sở hữu và phải phụ chia tài sản cho ông Dương Hữu Thường số tiền 141.378.000 đồng. Khi án có hiệu lực, sau 10 ngày kể từ ngày bà Trương Thị Linh giao đủ tiền thì ông Dương Hữu Thường phải rời khỏi nhà và bàn giao lại toàn bộ tài sản trên cho bà Linh ”. Việc thỏa thuận này là không có sự tham gia của bà Trần Thị Hương và không có sự đồng ý bằng văn bản của bà về nội dung thỏa thuận, như vậy, rõ ràng quyền lợi của bà Trần Thị Hương chưa được xem xét để thỏa thuận giải quyết, nên việc TAND huyện Vũ Quang ban hành Quyết định số 15/2018/QĐST- HNGĐ ngày 12/10/2018 công nhận thỏa thuận của các đương sự là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 212 BLTTDS năm 2015, khi chưa có sự thỏa thuận của các đương sự về việc giải quyết toàn bộ vụ án, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của đương sự.

Khoản 2 và khoản 3 Điều 212 BLTTDS 2015 quy định: “ 2. Thẩm phán chỉ ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự nếu các đương sự thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết toàn bộ vụ án.

Trong trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 210 của Bộ luật này mà các đương sự có mặt thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết vụ án thì thỏa thuận đó chỉ có giá trị đối với những người có mặt và được Thẩm phán ra quyết định công nhận nếu không ảnh hưởng đến quyền, nghĩa vụ của đương sự vắng mặt. Trường hợp thỏa thuận của họ có ảnh hưởng đến quyền, nghĩa vụ của đương sự vắng mặt thì thỏa thuận này chỉ có giá trị và được Thẩm phán ra quyết định công nhận nếu được đương sự vắng mặt tại phiên hòa giải đồng ý bằng văn bản ”.

Vi phạm của TAND huyện Vũ Quang là nghiêm trọng nhưng VKSND huyện Vũ Quang thấy không cần thiết phải báo cáo đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm đối với Quyết định công nhận thỏa thuận của các đương sự số 15/2018/QĐST- HNGĐ ngày 12/10/2018 nêu trên, vì đến nay, các đương sự đã thi hành xong toàn bộ các quyền và nghĩa vụ trong quyết đinh, đồng thời, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan- bà Trần Thị Hương không có ý kiến gì.

Tuy nhiên, để đảm bảo cho việc chấp hành pháp luật được nghiêm chỉnh và thống nhất, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức, vừa qua, VKSND huyện Vũ Quang đã ban hành kiến nghị, yêu cầu TAND cùng cấp có biện pháp kiểm điểm, rút kinh nghiệm về vi phạm nêu trên nhằm không để xẩy ra vi phạm tương tự trong thời gian tới..

Nguyễn Quỳnh Trang