Cách mạng tháng 8 năm 1945, do yêu cầu nhiệm vụ của cách mạng, Viện công tố được thành lập và trở thành công cụ sắc bén của chính quyền cách mạng. Năm 1958, Viện công tố trở thành một hệ thống độc lập từ Trung ương đến cấp huyện và trở thành tiền đề vững chắc để thành lập VKSND.

Sau khi Hiến pháp năm 1959 được Quốc hội thông qua, ngày 26/7/1960 Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký lệnh công bố luật tổ chức VKSND đánh dấu sự ra đời của ngành KSND trong hệ thống bộ máy nhà nước xã hội chủ nghĩa. Cùng với sự ra đời của ngành KSND, VKSND huyện Đức Thọ được thành lập và hoạt động theo quy định của luật tổ chức VKSND năm 1960, dưới sự lãnh đạo của tập trung thống nhất của Viện trưởng VKSND Tối cao. Bước đầu thành lập lực lượng còn ít ỏi, đơn vị chỉ có 7 cán bộ chủ yếu từ ngành khác chuyển sang như Ủy ban nhân dân, Công an, Tòa án, Bộ đội chuyển ngành chủ yếu hoạt động theo kinh nghiệm là chính, với cơ sở vật chất hầu như không có gì đáng kể, chỗ làm việc và nơi ở của cán bộ còn khó khăn. Từ năm 1960 đến năm 1975 cùng với toàn ngành, VKSND huyện Đức Thọ  đã thực hiện chức năng nhiệm vụ hướng hoạt động kiểm sát phục vụ hai nhiệm vụ chiến lược của Đảng, tập trung phục vụ các nhiệm vụ xây dựng phát triển quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, kiểm sát việc thực hiện chính sách hậu phương quân đội, Luật nghĩa vụ quân sự, kiểm sát thực hiện các chính sách về thời chiến ở miền Bắc, phối hợp với các cơ quan chức năng đấu tranh chống các loại tội phạm phản cách mạng, các tội cản trở việc chính sách hậu phương, quân đội, góp phần củng cố xây dựng hợp tác xã và đấu tranh chống các loại tội phạm khác góp phần giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, huy động sức người, sức của chi viện cho tiền tuyến, bảo vệ các quyền tự do dân chủ của công dân.

Tập thể cán bộ, công chức - Viện KSND huyện Đức Thọ

Sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng cả nước thống nhất, nhiệm vụ chiến lược thay đổi, cùng với toàn ngành, VKSND huyện Đức Thọ đã tập trung kiểm sát phục vụ nhiệm vụ xây dựng lại đất nước sau chiến tranh, kiểm sát phục vụ chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội, kiểm sát việc tuân theo pháp luật, phối hợp với các cơ quan bảo vệ pháp luật đấu tranh có hiệu quả đối với các loại tội phạm giữ gìn trật tự an toàn xã hội .

Hiến pháp năm 1980 và Luật tổ chức VKSND năm 1981 là cơ sở pháp lí để ngành KSND tiếp tục hoàn thiện về tổ chức hoạt động. Thời kì này tổ chức bộ máy và biên chế cán bộ của VKSND huyện Đức Thọ đã hoàn thiện gồm 01 Viện trưởng, 01 Phó Viện trưởng và các cán bộ, Kiểm sát viên. Lực lượng cán bộ ngoài các đồng chí do cấp ủy huyện phân công điều động đến công tác tại ngành kiểm sát và bộ đội chuyển ngành, đơn vị đã tiếp nhận cán bộ được đào tạo trung cấp kiểm sát. Cùng với toàn ngành, VKSND huyện Đức Thọ thực hiện chức năng nhiệm vụ kiểm sát việc tuân theo pháp luật, thực hành quyền công tố, bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa (XHCN), bảo vệ chế độ XHCN và quyền làm chủ tập thể của nhân dân lao động, bảo vệ tài sản XHCN, bảo đảm sự tôn trọng tính mạng, tài sản, tự do, danh dự và nhân phẩm của công dân.

Bước vào thời kì đổi mới của đất nước năm 1987, cùng với việc ra đời của Hiến pháp năm 1992 và Luật tổ chức VKSND năm 1992, VKSND huyện Đức Thọ đã cùng với toàn ngành tiếp tục nâng cao chất lượng công tác kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong lĩnh vực hành chính, kinh tế, xã hội đồng thời tăng cường thực hiện tốt chức năng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 8 khóa VIII và Nghị quyết Trung ương 3 khóa VIII của Đảng. Phối hợp chặt chẽ với cơ quan Công an, Tòa án, Thanh tra phát hiện xử lí nghiêm minh các loại tội phạm xảy ra trên địa bàn. Tăng cường kiểm sát việc tuân theo pháp luật của các cơ quan tiến hành tố tụng, kịp thời phát hiện vi phạm để kiến nghị, kháng nghị yêu cầu khắc phục, sửa chữa. Hoạt động của VKSND giai đoạn này đã góp phần đấu tranh, phòng ngừa các loại vi phạm và tội phạm, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội phục vụ có hiệu quả công cuộc đổi mới của đất nước, sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện.

Trên cơ sở Hiến pháp năm 1992 (sửa đổi bổ sung năm 2001), Luật tổ chức VKSND năm 2002 ra đời đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong tổ chức và hoạt động của VKSND, theo đó VKSND không thực hiện chức năng kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong lĩnh vực hành chính, kinh tế, xã hội, mà chỉ thực hiện chức năng thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp. Vị trí, vai trò Ngành kiểm sát nhân dân một lần nữa được khẳng định tại Hiến pháp năm 2013, Viện KSND ngoài việc thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, thì Viện KSND còn có nhiệm vụ bảo vệ pháp luật, bảo vệ con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của nhà nước, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, góp phần bảo đảm pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất (Điều 107- Hiến pháp). Cụ thể hóa Hiến pháp năm 2013, Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân năm 2014 được thông qua đã đánh dấu bước trưởng thành về chất cũng như về lượng của ngành kiểm sát nói chung và Viện kiểm sát nhân dân huyện Đức Thọ nói riêng. Tiếp tục khẳng định rõ hơn vị trí của VKSND là thiết chế hiến định trong bộ máy Nhà nước, có nhiệm vụ bảo vệ hiến pháp và pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, góp phần bảo đảm pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất.

Trải qua 57 năm xây dựng và trưởng thành, đến nay Viện KSND huyện Đức Thọ đã có cơ sở vật chất, trụ sở làm việc khang trang với 12 cán bộ, Kiểm sát viên, nhân viên hợp đồng lao động làm việc. Trình độ chính trị và nghiệp vụ ngày càng được nâng lên trong đó có 2 đồng chí có trình độ Cao cấp lý luận chính trị, 09 đồng chí có trình độ trung cấp lý luận chính trị, 11 đồng chí có trình độ Đại học. Chi bộ Đảng có 10 đảng viên; tổ chức công đoàn có 12 đoàn viên. Viện kiểm sát nhân dân huyện Đức Thọ thường xuyên bám sát yêu cầu, nhiệm vụ chính trị của Đảng và Nhà nước, tổ chức thực hiện tốt chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, góp phần tích cực vào việc bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phục vụ sự nghiệp phát triển của huyện nhà trong tiến trình phát triển chung của đất nước.

Quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ của ngành, đơn vị đã kiểm sát hàng trăm vụ án hình sự, dân sự các loại; kiểm sát thi hành án dân sự hàng nghìn việc, tổ chức kiểm sát hàng trăm cuộc kiểm sát các loại và đã phối hợp tốt với các ngành Công an, Tòa án giải quyết kịp thời những vụ án hình sự, dân sự phức tạp, trọng điểm trên địa bàn. Trong 10 năm gần đây (từ 2007 đến 2016) chất lượng công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp của Viện KSND huyện Đức Thọ tiếp tục đạt được nhiều thành tích cao, cụ thể: Đã kiểm sát giải quyết 445 tin báo, tố giác tội phạm; thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra 324 vụ 462 bị can; truy tố 241 vụ 413 bị can; thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử 240 vụ 411 bị cáo; kiểm sát giải quyết 996 vụ, việc dân sự, hành chính, kinh doanh thương mại, lao động; kiểm sát 2734/2734 (100%) quyết định thi hành án dân sự; tiếp 85 lượt người đến khiếu nại, tố cáo và tiếp nhận 76 đơn.... Qua hoạt động kiểm sát, đã phát hiện nhiều vi phạm của cơ quan chức năng và ban hành 9 văn bản kiến nghị đối với Cơ quan quản lý Nhà nước về phòng ngừa tội phạm; 16 Kháng nghị (HD: 02, DS: 05, THADS: 6 và THAHS: 03); 88 bản kiến nghị (27 kiến nghị về giải quyết án hình sự, 25 kiến nghị về giải quyết án dân sự, hành chính, 20 kiến nghị về THAHS, 16 kiến nghị về THADS) yêu cầu khắc phục vi phạm trong hoạt động tư pháp được tiếp thu thực hiện. Công tác xây dựng ngành tập trung vào việc đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ, Kiểm sát viên đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Tổ chức quán triệt thực hiện nghiêm túc Nghị quyết số 04-NQ/TW (khóa XII) của Ban chấp hành Trung ương về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn , đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”,“tự chuyển hóa” trong nội bộ và thực hiện nhiệm vụ chính trị, chuyên môn gắn với việc thực hiện Chỉ thị số 05/CT-TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. gắn với thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với cán bộ ngành Kiểm sát “Công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn” , thực hiện cuộc vận động xây dựng đội ngũ cán bộ, Kiểm sát viên “Vững về chính trị, giỏi về nghiệp vụ, tinh thông về pháp luật, công tâm và bản lĩnh, kỷ cương và trách nhiệm” ... Nâng cao trách nhiệm của cán bộ lãnh đạo, quản lý, đổi mới công tác chỉ đạo điều hành; tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong hoạt động công vụ và trật tự nội vụ.

Sự phấn đấu không ngừng, không mệt mỏi của đội ngũ cán bộ, Kiểm sát viên Viện KSND huyện Đức Thọ 57 năm qua đã đóng góp quan trọng vào việc giữ vững ổn định an ninh chính trị bảo đảm trật tự an toàn xã hội, phục vụ có hiệu quả cho sự phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Từ năm 1994 đến nay, Chi bộ liên tục được xếp loại “Trong sạch, vững mạnh”, tổ chức công đoàn được xếp loại “Vững mạnh xuất sắc”; đơn vị Viện KSND huyện Đức Thọ đã được Viện KSND tối cao tặng hàng chục Bằng khen trong các phong trào thi đua, nhiều năm liên tục (2006-2008-2009-2010-2011-2013-2014-2015-2016) được công nhận là “Tập thể lao động xuất sắc”, “Đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua”. Năm 2007 là đơn vị dẫn đầu khối cấp huyện được tặng Cờ thi đua ngành KSND, năm 2009 được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Nhì; 23 lượt cán bộ, Kiểm sát viên được tặng Bằng khen, Giấy khen, 13 đồng chí được công nhận là chiến sỹ thi đua cơ sở và 03 đồng chí được công nhận là Chiến sỹ thi đua ngành...

Vững bước trên con đường xây dựng và trưởng thành, thành tích của Viện kiểm sát nhân dân huyện Đức Thọ đạt được trong 57 năm qua là kết quả của quá trình phấn đấu bền bỉ, lâu dài; sự chịu đựng gian khổ; đoàn kết chung sức, đồng lòng của các thế hệ cán bộ, kiểm sát viên trong đơn vị. Đồng thời đó cũng là kết quả của sự lãnh đạo, chỉ đạo và quan tâm giúp đỡ của Viện kiểm sát nhân dân Tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Hà Tĩnh; của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự phối hợp và hỗ trợ giúp đỡ của các cơ quan, đoàn thể và sự đồng tình ủng hộ của các tầng lớp nhân dân. Chính sự ủng hộ và giúp đỡ quý báu đó đã tạo điều kiện cho ngành kiểm sát đạt được những thành quả trong công cuộc đấu tranh phòng chống tội phạm và bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa.

Với niềm tin vào truyền thống 57 năm xây dựng và trưởng thành của ngành, với niềm tin vào đường lối đổi mới của Đảng và chủ trương của Nhà nước về cải cách tư pháp, cán bộ Kiểm sát viên VKSND huyện Đức Thọ xin hứa với Đảng, Nhà nước và nhân dân tiếp tục đổi mới các hoạt động và làm tốt công tác xây dựng ngành, đoàn kết phấn đấu vượt qua mọi khó khăn thử thách để làm tốt công tác kiểm sát, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ kinh tế xã hội của huyện nhà, xây dựng huyện Đức Thọ giàu đẹp, văn minh, là chỗ dựa vững chắc cho cấp ủy, và quần chúng nhân dân trên địa bàn.

Hồng Ngọc